Ożywiany charyzmat

Kazimierz Sosulski

O człowieku, który ma dar pozyskiwania i zjednywania sobie ludzi dzięki posiadaniu szczególnych cech osobowości, sprawiających, że cieszy się on autorytetem i społecznym uznaniem, potocznie mówi się, iż ma charyzmę. Dlatego to o naszym najpowszechniej znanym prezydencie można było słyszeć i czytać, że to "przywódca charyzmatyczny". Jednak w języku religii wyraz charyzmat oznacza coś innego. Jest to szczególny dar łaski Bożej. I to znaczenie jest nam najbliższe, nam, ludziom zaliczanym do tzw. "charyzmatycznych chrześcijan", których na świecie, jak można było w lipcu br. w pewnym dokumentalnym filmie w II programie TVP usłyszeć, jest już 540 milionów. Mówiąc charyzmat, myślimy - nadprzyrodzone manifestowanie się Ducha Świętego poprzez różne dary duchowe udzielane ludziom wierzącym w Jezusa Chrystusa. Otwieramy wtedy Pierwszy List do Koryntian, 12. rozdział i tam znajdujemy na ten temat naukę apostolską. Ale nie o tym chciałem.

Zastanowiła mnie swego czasu wypowiedź ap. Pawła w Liście do Tymoteusza: "Z tego powodu przypominam ci, abyś rozniecił na nowo dar łaski Bożej [charyzmat], którego udzieliłem ci przez włożenie rąk moich" (2Tm 1,6). Apostoł spodziewał się, że Tymoteusz na nowo roznieci, albo "rozpali do żywości" - jak chce interlinearny Nowy Testament - charyzmat; że daru Bożej łaski nie pozostawi w stanie uśpienia i wystudzenia. Podstawą tego oczekiwania jest oczywisty fakt, że wszystko na tym naszym świecie zużywa się, niszczeje i wypala. Stygną najgorętsze uczucia, przeżycia i doznania. Przygasnąć mogą, a nawet zaniknąć, nadprzyrodzone uzdolnienia, jakimi Duch Święty obdarza uczniów Jezusa. Rozmyślałem zatem nad sposobami radzenia sobie z tym przykrym zjawiskiem.

Odpowiedź, oczywiście, znalazłem w dalszych słowach apostoła. "Nie wstydź się świadectwa o Panu naszym. Cierp razem ze mną dla ewangelii, wsparty mocą Boga" - brzmi pierwsza rada. Wysnuwam z tego wniosek, że wstydzenie się Chrystusa może działać jak podsufitowy zraszacz pożarniczy gaszący stopniowo i systematycznie wszelki duchowy zapał. Wstyd powodowany lękiem przed ludźmi, ich spojrzeniami i oceną, przed konsekwencjami wiary w Jezusa, przed cierpieniami i koniecznością niesienia krzyża Jezusa jest, jak się to z czasem okazuje, niebezpiecznym hamulcem. Dlatego też apostoł pisze wcześniej: "Bo nie dał nam Bóg ducha trwożliwości, ale mocy, miłości i zdrowego rozsądku".

"Wzoruj się na zdrowej nauce, którą słyszałeś ode mnie, żyjąc w wierze i miłości, która jest w Chrystusie Jezusie" - to rada druga. Apostoł ma odwagę postawić za wzór życia i postępowania samego siebie, i nadto oczekiwać, że młody Tymoteusz nie będzie "wyważał otwartych drzwi". Z uznaniem pisze troszkę dalej "Lecz ty poszedłeś za moją nauką, za moim sposobem życia, za moimi dążnościami, za moją wiarą, wyrozumiałością, miłością, cierpliwością. Za moimi prześladowaniami, cierpieniami..." (3,10-11a). Nie sądzi więc, że jego duchowy syn poszuka sobie wygodniejszego wzorca. A gdyby nawet chciał, to polecenie brzmi wyraźnie: Wzoruj się na zdrowej nauce, którą słyszałeś ode mnie.

Trzecia rada dotyczy, tak bym to nazwał, konserwacji, pilnowania. "Tego, co ci dobrego powierzono, strzeż przez Ducha Świętego, który mieszka w nas" (1,14). Strzec - to mieć pod dozorem, chronić, pilnować, opiekować się. Jak ważne są to czynności w kontekście rozpalania wygasłego paleniska wiedzą ci, którym przyszło kiedyś starać się o wzbudzenie płomienia z resztek żaru, gdy z różnych względów nie można zacząć rozpalania od nowa. Jeśli na tym ognisku płonęły materiały łatwopalne, to nikłe są szanse wzniecenia na nowo płomienia - za szybko wszystko wygasło. Jeśli natomiast palono np. twardym drewnem, to żar utrzymuje się długo i wtedy bardzo łatwo rozniecić ogień na nowo. Dlatego napotykamy w wypowiedzi ap. Pawła szczególny wyraz: depozyt, który tylko trzykrotnie występuje w Nowym Testamencie, i to w listach do Tymoteusza: 1Tm 6,20; 2Tm 1,12.14. Chodzi o depozyt wiary rodzonej przez Słowo Boże.

Swoją drogą, nieraz zastanawiałem się nad odbiorem w naszych kręgach wyrażenia "dynamiczny kaznodzieja". Dokonuje się prostego rozróżnienia. Spokojnie, rozważnie mówiący i zachowujący się - to ten nie dynamiczny. Przemawiający głośno, z werwą, z gestykulacją wyraziście demonstrującą przesłanie - to dynamiczny. Czyżby o tym mówił apostoł? Czyżby tego zabrakło Tymoteuszowi? Czyżby dynamizm i charyzma miały przejawiać się jedynie zewnętrznie, poprzez energiczny sposób głoszenia, temperament i silną osobowość? Nie sądzę. Wszak, jak swego czasu powiedział nasz Pan: "Duch ożywia. Ciało nic nie pomaga. Słowa, które powiedziałem do was, są duchem i żywotem".

Słowo Boga jest jedynym prawdziwym paliwem dla charyzmatów. Bez tego głęboko tkwiącego w człowieku depozytu, charyzmat staje się jedynie jakąś cechą osobowości, ludzką zdolnością oddziaływania.

Kazimierz Sosulski